Ο Όλυμπος, το ψηλότερο βουνό της Ελλάδος και το δεύτερο σε ύψος της Βαλκανικής χερσονήσου, είναι ένας σχετικά μικρός σε έκταση, συμπαγής αδιάσπαστος και σχεδόν κυκλικού σχήματος ορεινός όγκος, αρκετά βραχώδης, με οξείες κορυφές, εκτεταμένες ράχες – κορυφογραμμές και μεγάλες απότομες πλαγιές που κατακερματίζονται από βαθιές χαράδρες. Στους ορεινούς όγκους, τα οροπέδια και τα φαράγγια του φιλοξενεί πάνω από 1.700, πολλά σπάνια και ενδημικά, φυτικά είδη, μέσα σ’ ένα περιβάλλον υψηλής αισθητικής αξίας και ορειβατικού ενδιαφέροντος.
O Εθνικός Δρυμός Ολύμπου είναι μία φυσική περιοχή με ιδιαίτερη οικολογική αξία, λόγω της σπάνιας και ποικιλόμορφης χλωρίδας και πανίδας, των γεωμορφολογικών σχηματισμών, του υπεδάφους, των νερών, των διαφορών του κλίματος και γενικά του φυσικού του περιβάλλοντος και είναι θεσμοθετημένη προστατευόμενη περιοχή.
Ο ορεινός όγκος του ήταν ο πρώτος Εθνικός Δρυμός που θεσμοθετήθηκε με Βασιλικό Διάταγμα το 1938, ενώ με έκδοση Προεδρικού Διατάγματος το 1985, θεσμοθετήθηκε ο Κανονισμός Λειτουργίας του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου. Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί από το 1981 ως Απόθεμα της Βιόσφαιρας από το Πρόγραμμα Άνθρωπος και Βιόσφαιρα της UNESCO (MAB) και έχει συμπεριληφθεί στο Δίκτυο NATURA 2000, ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) και Ειδική Ζώνη Προστασίας για την Ορνιθοπανίδα (ΖΕΠ) με κωδικό GR1250001, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους και την Οδηγία 2009/147/ΕΕ για τα άγρια πουλιά. Πολυάριθμα είδη χλωρίδας και πανίδας περιλαμβάνονται στα Παραρτήματα των παραπάνω Οδηγιών και προστατεύονται μέσω αυτών.
Άλλα είδη προστατεύονται από την εθνική νομοθεσία με το Προεδρικό Διάταγμα 69/1981 και από τη διεθνή νομοθεσία μέσω των Συμβάσεων της Βέρνης και της Βόννης, αντίστοιχα. Σημαντική προστασία για τη διατήρηση της πανίδας παρέχουν και τα τμήματα των Καταφυγίων Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) που περιλαμβάνονται εντός του Εθνικού Δρυμού. Επίσης, τμήματα του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου έχουν χαρακτηριστεί ως Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους. Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακήρυξε τον Πιερικό και Θεσσαλικό Όλυμπο ως αρχαιολογικό και ιστορικό τόπο, προκειμένου να προστατευθούν οι διάσπαρτοι αρχαιολογικοί του χώροι, καθώς και η συνολική εικόνα του, που αποτελεί και την κατ’ εξοχήν μνημειακή και ιστορική του όψη, από κάθε είδους έμμεση και άμεση αλλοίωση.
Τέλος, με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος «Χαρακτηρισμός της χερσαίας και υδάτινης περιοχής του Όρους Ολύμπου ως Εθνικού Πάρκου, οριοθέτηση και καθορισμός ζωνών προστασίας αυτού, χρήσεων γης, όρων και επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων» (ΦΕΚ 610/17-9-2021/τεύχος Δ’), καθορίζονται οι ζώνες προστασίας του Εθνικού Δρυμού, οι χρήσεις και οι περιορισμοί εντός αυτού, γεγονός το οποίο είναι πολύ σημαντικό για την προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου του Ολύμπου.
Ο δρυμός αρχίζει από υψόμετρο 600 μ. και φτάνει ως την κορυφή Πάνθεο ή Μύτικας (2.918 μ.). Άλλες κορυφές είναι το Σκολιό (2.911 μ.), ο Θρόνος του Δία ή Στεφάνι (2.909 μ.), ο Αγ. Αντώνιος (2.817 μ.) κλπ.
Ο Όλυμπος, ένα από τα νεότερα βουνά του κόσμου από γεωλογική άποψη. Το ιερό βουνό, ορόσημο της ελληνικής μυθολογίας, σύμβολο οικουμενικό και παγκόσμιο μνημείο πολιτισμού. Η αλήθεια είναι ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ιδρύσει βωμό στην κορυφή του Προφήτη Ηλία, όπου προσέφεραν θυσίες στους θεούς, ενώ πολύ αργότερα, κατά την Τουρκοκρατία μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα, ο Όλυμπος υπήρξε ορμητήριο και καταφύγιο κλεφτών. Πρόκειται για ένα δυσδιάβατο βουνό, γεμάτο χαράδρες, απότομους γκρεμούς, μεγάλες σάρες, μικρά οροπέδια, πυκνά δάση και επικίνδυνα διάσελα. Ο Όλυμπος διακρίνεται για τα πολλά διάσημα τοπωνύμια με τις υπέροχες ονομασίες, όπως το οροπέδιο των Μουσών, ο θρόνος του Δία, η χαράδρα του Ενιπέα, ο γκρεμός Μεγάλα Καζάνια, το δάσος του Μαυρόλογγου, η κοιλάδα Ξερολάκι, το ρέμα του Παπά, η Πετρόστρουγκα, το φαράγγι της Σταλαματιάς, κ.ά.
Είναι το κορυφαίο βουνό στην Ελλάδα από χλωριδική άποψη με μια απαράμιλλη ποικιλία και σπανιότητα ειδών. Τα είδη των φυτών του βουνού ξεπερνούν τα 1.700, από τα οποία περίπου τα 30 είναι τοπικά ενδημικά και τα 85 είναι ενδημικά της χώρας. Από τα χαμηλά μέχρι και τα 700 μέτρα επικρατεί η μακία βλάστηση με εκπροσώπους τα πουρνάρια, τις αριές, τις αγριοκουμαριές, τα σχίνα, τα ρείκια, τις κουτσουπιές, τις οστριές, τα φυλίκια, τις αριές, τις λαδανιές, κ.ά. Πιο ψηλά και μέχρι τα 1.700 μέτρα απλώνονται τα πυκνά δάση του βουνού που αποτελούνται από μαύρες πεύκες, οξιές, μακεδονικά έλατα, φουντουκιές, σφενδάμια, φτελιές, ρόμπολα, κ.ά. Τα δάση και οι κορυφές του βουνού μαγνητίζουν εκατοντάδες περιπατητές, ορειβάτες και ερευνητές κάθε χρόνο και έτσι στο βουνό υπάρχουν πολλά ορεινά καταφύγια που προσφέρουν φιλοξενία (συνολικά 7).
Ο Όλυμπος, λόγω της γεωγραφικής του θέσης, έχει δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο τοπόκλιμα με έντονες κλιματικές αλλαγές σε όλη του την έκταση. Αιφνίδιες θύελλες, χιονοκαταιγίδες, πυκνές ομίχλες, δυνατοί άνεμοι αλλά και ολόλαμπρες λιακάδες όταν ο Δίας έχει τα κέφια του! Το χειμώνα το βουνό καλύπτεται από χιόνια και η ανάβαση απαιτεί γνώση, εμπειρία και το σωστό εξοπλισμό. Πιο φιλόξενος και προσιτός γίνεται την περίοδο από Ιούνιο μέχρι Οκτώβριο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η ανάβαση στον Όλυμπο χρειάζεται καλή προετοιμασία, πειθαρχία, προσοχή αλλά και σεβασμό για να σας δεχθεί στην αγκαλιά του και να ανακαλύψετε τη μυθική του γοητεία.
Η πορεία μας ξεκίνησε από το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Ορεινού Αγώνα Χιονοδρόμων (Κ.Ε.Ο.Α.Χ.) προς την κορυφή Μύτικας μέσω Κακόσκαλας! Η διαδρομή μέχρι την Σκάλα είναι σχετικά εύκολη με κάποιες δυσκολότερες αναβάσεις λόγω υψομετρικής κλίσης ειδικά στην αρχή της πορείας. Το σκηνικό αλλάζει πριν την κορυφή όταν προσεγγίζει κανείς το Πέρασμα από Κακόσκαλα.
Λίγα λόγια τώρα για τη διαδρομή: «Η Κακόσκαλα είναι ένα βράχινο πέρασμα στη νότια πλευρά του Μύτικα μήκους 400 μέτρων και θα χρειαστούμε από την αρχή της μέχρι το Μύτικα μία ώρα περίπου. Η εκκίνηση γίνεται από την κορυφή Σκάλα στα 2882μ. Κατόπιν κατηφορίζουμε σε βράχινο λούκι και έπειτα τραβερσάρουμε. Στη συνέχεια ακολουθεί ανάβαση σε βράχινο κομμάτι και εκτεθειμένο πέρασμα. Μετά από αυτό λίγη ακόμα ανάβαση μας οδηγεί στην κορυφή. Ο Μύτικας είναι η ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου και της Ελλάδας με υψόμετρο 2918 μέτρα και η δεύτερη ψηλότερη των Βαλκανίων. Η πρώτη καταγεγραμμένη ανάβαση έγινε τον Αύγουστο του 1913 από το Χρήστο Κάκαλο και τους Ελβετούς Frederic Boissonnas και Daniel Baud-Bovy. Ξεκινήσανε πριν να ξημερώσει και αρχικά ανέβηκαν στην Ταρπηία Πέτρα για να διαπιστώσουν σε ένα άνοιγμα του καιρού ότι υπάρχει ψηλότερη κορυφή. Μετά από την απογοήτευσή τους θα κάνουνε άλλη μία προσπάθεια καταφέρνοντας να πατήσουν τελικά στο Μύτικα, που τότε τον ονόμασαν «Κορυφή Βενιζέλος». Πρόκειται για μία απότομη βραχώδης απόληξη του βουνού που ωστόσο έχει κάποια αδύνατα σημεία. Αυτά είναι το λούκι, η Κακόσκαλα και το πέρασμα Νάτση. Η ανατολική και ΒΑ πλευρά του αποτελούνται από κάθετες ασβεστολιθικές ορθοπλαγιές ύψους εκατοντάδων μέτρων. Από εκεί μπορεί κάποιος να προσεγγίσει την κορυφή μόνο με αναρριχητικό εξοπλισμό, ενώ πρόκειται για σοβαρές αναρριχητικές διαδρομές».
Pet friendly Tips: Η διαδρομή πριν την κορυφή είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη και δεν συνίσταται προφανώς ούτε για ανθρώπους χωρίς καλή φυσική κατάσταση, πόσο μάλλον για 4ποδους συνοδούς. Ωστόσο ο Όλυμπος σαν βουνό αποτελεί πολύ καλό πεζοπορικό προορισμό με εύκολες και δύσκολες διαδρομές. Επομένως αποτελεί έναν άκρως pet friendly προορισμό επίσης. Αν θέλετε να πάρετε τον 4ποδο σας φίλο μπορείτε άφοβα, και σε εύκολες κορυφές καθώς το τοπίο είναι αλπικό και με λιβάδια. Προσοχή και σεβασμό στα άγρια άλογα, αγριοκάτσικα κλπ ζώα που ζούνε στο βουνό καθώς μπορεί να ενοχληθούν από την παρουσία σας. Στα χαμηλότερα λιβάδια, βόσκουν αγελάδες. Προσοχή καθώς κάποια μπορεί να συνοδεύονται από σκυλιά.
Περισσότερες πληροφορίες στο site www.canyoning-caving.blogspot.com, ειδικευμένο για θέματα ορειβασίας, canyoning και Σπηλαιολογίας.
