Στο νησί της Λήμνου, υπάρχει ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στην Παναγία. Ονομάζεται Παναγία Κακαβιώτισσα, από το όρος Κάκαβος, στο οποίο είναι κτισμένο. Τι το ιδιαίτερο όμως έχει αυτό το εκκλησάκι? Ο ναΐσκος είναι θεμελιωμένος σε μία μεγάλη βραχοσκεπή, η οποία το «αγκαλιάζει». Για αυτό, δεν χρειάστηκε ποτέ να κτιστεί κάποια στέγη, καθώς η ίδια η σπηλιά λειτουργεί ως σκεπή. Έτσι αυτή η ιδιαιτερότητα καθιστά την μικρή αυτή εκκλησία, μοναδική στον κόσμο! Αυτό από μόνο του μας έδωσε το κίνητρο να επισκεφθούμε το μέρος αυτό!
Αφήσαμε πίσω μας την Μύρινα και το υπέροχο σπίτι μας και κινηθήκαμε προς την Κακαβιώτισσα, παρέα με τον Θανάση Λαμπρίδη, Assistant Manager της Aerial Productions, ο οποίος μας παραχώρησε ευγενικά τις υπέροχες εναέριες φωτογραφίες της Κακαβιώτισσας!
Πως θα πάτε? Με δύο τρόπους: Οδικώς και για περίπου 10 λεπτά να κινηθείτε προς το χωριό Θάνος, όπου μέσω ήπιου χωματόδρομου φτάνετε στην αρχή του μονοπατιού για την Παναγία. Εναλλακτικά, πεζοπορικά μπορείτε να ακολουθήσετε παρόμοια διαδρομή από την Μύρινα και να απολαύσετε την φύση και την διαδρομή.
Στους πρόποδες του όρους Κάκαβος, υπάρχει μονοπάτι ευκρινές και με λίθινα σκαλοπάτια, εύκολο για τον επισκέπτη ως προς το ποια διαδρομή πρέπει να ακολουθήσει.
Η διάρκεια της πεζοπορίας είναι μόλις 40 λεπτά, εύκολη και κατάλληλη για όλες τις ηλικίες, ενώ η θέα του Εβγάτη, του κόλπου του Θάνου και της ακτογραμμής της Λήμνου από ψηλά, σε αποζημιώνει. Πάρτε μόνο καπέλο, νερό και φορέστε αντηλιακό αν πάτε τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς η χαμηλή βλάστηση αφήνει εκτεθειμένο τον επισκέπτη. Επίσης προτείνουμε μποτάκι πεζοπορίας ή καλά αθλητικά.
Η εκκλησία δεσπόζει στον φυσικό βράχο, ενώ είναι εύκολα προσβάσιμη από σκαλοπάτια που έχουν δημιουργηθεί στην κύρια όψη της.
Ασκητές ήδη από τα 1305 επέλεξαν το τόπο του Κάκαβου, για να ασκητέψουν και να δοξολογήσουν την Παναγία. Έχτισαν το ναΐσκο για να λειτουργούνται οι μοναχοί, που διέμεναν ως ερημίτες στις γύρω σπηλιές του βουνού.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο τελευταίος εν ζωή μοναχός, λίγο πριν εγκαταλείψει τη Λήμνο και ασκητέψει στο Άγιο Όρος, βρήκε ένα Λημνιό από την οικογένεια Μουμτζή του Κοντιά, που είχε εκεί κοντά τη στάνη του και του εμπιστεύτηκε την εικόνα της Παναγίας, το «Ρόδον το αμάραντον». Ο μοναχός ζήτησε από το βοσκό να ανεβάζει την εικόνα στο ναό κάθε Λαμπροτρίτη για να λειτουργείται. Έπειτα ο ασκητής μπήκε στη θάλασσα, άνοιξε το ράσο του, το οποίο έγινε βάρκα και έφυγε για το Άγιο Όρος. Έτσι η παράδοση τηρήθηκε και οι απόγονοι ανεβάζουν στο ναό την εικόνα, όπου τελείται Θεία Λειτουργία.
Σήμερα, πολλοί περιηγητές και προσκυνητές επισκέπτονται την περιοχή ενώ αποτελεί top τουριστικό αξιοθέατο του νησιού!
Γεώτοποι > Γεωμορφές αποσάθρωσης-διάβρωσης > Σπήλαιο Κακαβιώτισσας: Στην περιοχή του Κάκαβου, βορειοανατολικά του οικισμού Θάνος, βρίσκεται το σπήλαιο της Κακαβιώτισσας. Για να φτάσουμε στο σπήλαιο θα πρέπει να ανηφορήσουμε το λόφο του Κάκαβου, που αποτελεί ένα μεγάλο ηφαιστειακό δόμο, από λάβες ανδεσιτικής σύστασης. Στην κορυφή του λόφου παρατηρούνται εκτεταμένες δομές διάβρωσης των ηφαιστειακών πετρωμάτων. Πρόκειται για κοιλότητες που δημιουργεί η διάβρωση των ηφαιστειακών πετρωμάτων και ονομάζονται «ταφόνι». Στο μεγαλύτερο από αυτά τα κοιλώματα βρίσκεται σήμερα κτισμένο το άσκεπο εκκλησάκι της Παναγιάς της Κακαβιώτισσας.
Η λέξη «ταφόνι» προέρχεται από την Κορσική λέξη που σημαίνει παράθυρο και χρησιμοποιείται διεθνώς για να περιγράψει αυτές τις χαρακτηριστικές δομές κυψελοειδούς αποσάθρωσης που παρατηρούνται σε κοκκώδη πυριγενή και ιζηματογενή πετρώματα. Ως ταφόνι χαρακτηρίζονται δομές που δημιουργεί η επιλεκτική ή διαφορική αποσάθρωση της επιφάνειας του πετρώματος. Η δημιουργία τους οφείλεται στα χαρακτηριστικά του πετρώματος (κοκκώδης σύνθεση, αντοχή, λιθολογία) και των εξωτερικών επιδράσεων των φυσικών, βιοτικών και χημικών παραγόντων.
Γεώτοποι > Ηφαιστειακοί > Ηφαιστειακοί δόμοι Κάκαβου: Στην ίδια περιοχή συναντάται μια συστάδα από κωνικούς λοφίσκους που αποτελούν ηφαιστειακούς δόμους. Τα ηφαιστειακά αυτά οικοδομήματα δημιουργήθηκαν πριν από 19,3-18,2 εκατομμύρια χρόνια όταν μάγμα δακιτικής σύστασης ανήλθε προς την επιφάνεια – μέσω τεκτονικών ασυνεχειών στο φλοιό διεισδύοντας μέσα στους προϋπάρχοντες ιζηματογενείς και ηφαιστειακούς σχηματισμούς. Το διάπυρο παχύρευστο μάγμα, κατά την ανάβλυσή του, ψύχθηκε γρήγορα σχηματίζοντας τις χαρακτηριστικές θολοειδείς δομές. Τα πετρώματα των ηφαιστειακών δόμων του Κάκαβου παρουσιάζουν έντονη αιολική αποσάθρωση με αποτέλεσμα τον σχηματισμό στη μάζα τους εντυπωσιακών εγκοίλων, που χαρακτηρίζονται ως «ταφόνι». Στο μεγαλύτερο από τα έγκοιλα αυτά βρίσκεται το άσκεπο ξωκλήσι της Παναγίας της Κακαβιώτισσας.
https://www.lesvosmuseum.gr/exhibitions/psifiaki-ekthesi-geotopoi-tis-limnoy
